تكويناً هر دختر و پسر بالغي احتياج به ازدواج دارد و اگر با اين نياز طبيعي و تكويني مبارزه شود، جز بدبختي و فساد چيز ديگري نتيجه نمي دهد. به حكم تكوين الهي بايد آب نوشيد تا رفع تشنگي شود و اگر كسي با تحمّل رنج و مشقّت بر خلاف تكوين حركت كند، سرانجام مجبور به تسليم است يا اين كه خود را از بين مي برد. نياز طبيعي پسران و دختران بالغ نيز چنين است و اگر بر خلاف تكوين رفتار شود منجر به فساد اجتماع مي گردد. نمونه ي زنده ي اين خلاف تكوين دنياي به اصطلاح مترقّي امروزي است كه با چنان سرعتي به سوي بدبختي و فلاكت گام بر مي دارد كه از هيچ كس پوشيده نيست.
دلايل اهميّت ازدواج از نظر اسلام
دليل اهميّت ازدواج در اسلام را مي توان در دو مورد زير جستجو كرد:
1. ارضاي غريزه
اهميّت ازدواج در اين است كه غريزه ي جنسي انسانها از راه مشروع و معقول ارضاء شود تا سر به عصيان نگذارد. زيرا در صورت عدم ارضاء از راه خداپسندانه و معقول، فسادهاي بي حدّي به وقوع خواهد پيوست.
انسان همان گونه كه هنگام تشنگي به آب نيازمند مي شود و هنگام گرسنگي به غذا احتياج پيدا مي كند، به هنگام تحريك غريزه ي جنسي نيز، به ارضاي طبيعي آن نيازمند مي شود و ارضاي طبيعي غريزه ي جنسي تنها به وسيله ي «ازدواج كردن» ميسّر است. از اين رو اسلام طبق فطرت و خواستهاي انسان دستور به ازدواج و تشكيل خانواده داده است.
2. انسان سازي
دوّمين علّت تأكيد اسلام بر تشكيل خانواده، بُعد انسان سازي اين امر مهم است.
همان طور كه قبلاً بيان كرديم، محيط خانه مكتب بسيار سازنده اي است، به طوري كه منشاء بسياري از صفات خداپسندانه است و بسياري از صفات منفي و ناپسند هم در اثر عدم تشكيل خانواده پيدا مي شود.
در خانه و اجتماع بايد يك سلسله از تمايلات خود را فدا كنيم وگرنه زندگي سخت خواهد شد. اين فداكاري و گذشت، خاصّه در محيط خانه لازمتر و ضروري تر است.
اگر زن و شوهر در خانه براي رضاي خدا بر بد اخلاقي و سوء رفتار يكديگر صبر كنند، ثواب بسيار مي برند. و در خبر داريم:
«مَنْ صَبَرَ عَلي سُوءٍ خُلْقِ اُلَمَرْأةِ اَعْطَاهُ اللهُ ثَوَابَ اَيَّوبِ في بَلَائِهِ، وَ مَنْ صَبَرَتْ عَلي سُوءِ خُلْقِ زَوجِها اَعْطَاهَا ثَوابَ آسِيَةٍ»
«يعني اگر مردي بر بد اخلاقي زنش صبر كند، خداوند ثواب ايوب پيغمبر را به او مي دهد در بلايي كه كشيد و اگر زني بر بد اخلاقي همسرش صبر كند، خداوند به او ثواب آسيه را عطا مي كند»